Pochód Lajkonika
- 3-7
- 7-12
- 12-16
Pochód Lajkonika (zwanego też Konikiem Zwierzynieckim) odbywa się co roku, w pierwszy czwartek po święcie Bożego Ciała.
Wtedy właśnie czarnobrody, ubrany w barwny wschodni strój jeździec na sztucznym białym koniku przemierza krakowskie ulice.
Harce lajkonika rozpoczynają się około godziny 10.00. Lajkonik rozpoczyna swoją wędrówkę od Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Towarzyszy mu niosący sztandar chorąży, a także orszak włóczków uzbrojonych w buńczuki i kapela Mlaskotów.
Następuje wówczas pierwszy taniec i „obijanie” pracowników muzeum buławą. Chwilę potem zabawa zostaje przerwana, aż do godziny 12.00, kiedy orszak pojawia się na Zwierzyńcu przy ulicy Senatorskiej 1, w siedzibie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji – instytucji kontynuującej tradycje krakowskich włóczków. Pośród licznie zgromadzonej publiczności, lajkonik przy dźwiękach kapeli wykonuje taniec, rozrzuca dzieciom cukierki, po czym na czele orszaku rusza tradycyjnym szlakiem na krakowski rynek.
W trakcie całego pochodu, który trwa do późnego wieczora lajkonik bije buławą każdego napotkanego przechodnia, zagląda do wszystkich mijanych sklepów i zbiera datki do sakwy, którą niesie towarzyszący mu włóczek. Orszak kilkakrotnie zatrzymuje się dla odpoczynku w barach i restauracjach.
Po opuszczeniu Wodociągów pierwszym celem jest klasztor sióstr Norbertanek.
Barwny korowód podąża ulicą Senatorską w kierunku ulicy Kościuszki, odwiedza targ na placu Na Stawach, gdzie tatarzyn zbiera zbierając datki od każdego straganu, następnie przekracza most na Rudawie i wchodzi na klasztorny dziedziniec, gdzie następuje pierwszy obrzędowy taniec ze sztandarem.
Po krótkim odpoczynku i gościnie u ksieni ss. norbertanek, lajkonik wraz z obstawą rusza ulicą Kościuszki i Zwierzyniecką. Pod siedzibą krakowskiej filharmonii – na skrzyżowaniu ulic Zwierzynieckiej i Straszewskiego, towarzysząca pochodowi policja na kilkanaście minut zatrzymuje ruch, co umożliwia lajkonikowi wykonanie drugiego obrzędowego tańca z chorągwią. Następnie pochód rusza ulicą Franciszkańską i Grodzką.
Około godziny 19.00 dociera do rynku i wstępuje na otoczoną tłumem widzów estradę pod wieżą ratuszową. Następuje wówczas kulminacja obrzędu: lajkonik przyjmuje od ojców miasta haracz w wielkiej sakwie, wychyla wraz z prezydentem, dyrektorem muzeum historycznego i dyrektorem wodociągów puchar wina i w podzięce wykonuje trzeci rytualny taniec ze sztandarem zwany urbem salutare – pokłon miastu.
Na sam koniec orszak udaje się do restauracji Wierzynek. Godzinę później ponownie ukazuje się na Rynku, okrąża sukiennice. Harce kończą się zwyczajową kolacją w restauracji "Hawełka".
Warto wiedzieć:
Legenda mówi, że Lajkonik jest pamiątką ocalenia Krakowa przed najazdem Tatarów w XIII wieku, kiedy to wspomniani włóczkowie bohatersko odparli najeźdźców na podkrakowskim Zwierzyńcu, zabijając ich wodza. Następnie jeden z flisaków, włożywszy szaty pokonanego chana, wjechał triumfalnie do miasta, ogłaszając mieszkańcom zwycięstwo.
Czy rzeczywiście takie są korzenie tej tradycji, historycy nie są pewni (doszukują się ich także w czasach pogańskich, jak i w uroczystościach kościelnych), ale wiemy z pewnością, że Lajkonik przemierza swoją trasę corocznie już od kilku stuleci i jest jednym z najważniejszych symboli Krakowa.

Rynek Główny, Kraków